Celiny
Wieś sołecka w Polsce położona w w gminie Ożarowice przy drodze krajowej nr 78. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego. Liczba mieszkańców sołectwa Celiny: 230 (stan na dzień 30.06.2012 r.)
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Jerzy Gnacik - sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 51 34)
- Anna Morawiec - członek Rady Sołeckiej
- Eugeniusz Cichy - członek Rady Sołeckiej
- Andrzej Pawełczyk - członek Rady Sołeckiej
- Małgorzata Morawiec - członek Rady Sołeckiej
- Jacek Gubała - członek Rady Sołeckiej
- Dorota Owczarek - członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Kamienna, Olchowa, Polna
Zarządca - Rejon Dróg Krajowych (ul. Towarowa 24, 42-400 Zawiercie): Męczenników
Niezdara
Wieś sołecka w gminie Ożarowice. W okolicy wsi w okresie II Rzeczypospolitej powstała umocniona pozycja obronna Niezdara, będąca częścią składową umocnień Śląskiego Obszaru Warownego. Do obsadzenia linii obronnej garnizon polski w Tarnowskich Górach zorganizował wzmocnioną kompanię ciężkich karabinów maszynowych kompanię Niezdara.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego. Wieś jest położona nad rzeką Brynicą i nad północnym brzegiem zalewu Świerklaniec. Przez wieś przebiega droga krajowa 78. Liczba mieszkańców sołectwa Niezdara: 548 (stan na dzień 30.06.2012 r.)
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Barbara Kubica - sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 08 21)
- Andrzej Kubik - członek Rady Sołeckiej
- Elżbieta Horzela - członek Rady Sołeckiej
- Jacek Tymiński - członek Rady Sołeckiej
- Krystyna Sidor - członek Rady sołeckiej
- Jacek Turocha - członek Rady Sołeckiej
- Wojciech Kałuża - członek Rady Sołeckiej
- Helena Sołtysik - członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Plac Św. Floriana, Górna, Kępna, Krzyżowa, Źródlana, Gen. Zawadzkiego, Moskiewska, Słoneczna
Zarządca - Rejon Dróg Krajowych (ul. Towarowa 24, 42-400 Zawiercie): Gen. Świerczewskiego
Ossy
Według opinii językoznawcy, Kazimierza Rymuta, nazwa naszej wioski ma charakter familijny (pochodzi od nazwy osady Osa) lub topograficzny (związany z rzeźbą terenu). Najpierw osada nazywała się Osy, jednak cechą charakterystyczną dialektów małopolskich jest podwojenie spółgłoski s między samogłoskami. Obecna nazwa naszego sołectwa powstała zatem w XIX wieku za sprawą tego procesu fonetycznego.
Autorzy Planu Odnowy Miejscowości Ossy podają, że początki wioski przypadają na przełom XVII i XVIII wieku. Miejscowość nie rozwijała się jednakże z uwagi na trudne warunki naturalne: zalesienie i podmokłość terenu, słabe, piaszczyste gleby, co z kolei kolidowało z rozwojem rolnictwa. Fakt istnienia miejscowości Ossy został odzwierciedlony w dokumentach z XIX wieku. Najstarszy z nich pochodzi z 1804 roku; jest to tzw. „pieczęć metalowa” opisana „Pieczęć wsi Ossy – 1804 r.”. Według dokumentów spisowych Królestwa Polskiego, Ossy występują jako osada o zwartej zabudowie, która w 1827 roku liczyła 16 domów i 127 mieszkańców. Do marca 1864 roku Ossy były nierozerwalnie związane z Tąpkowicami. Odrębność nadał im dekret carski z 2 marca 1864 roku – wieś Ossy wówczas zyskała status samodzielnej miejscowości. Od 1918 roku nasza miejscowość należała do powiatu będzińskiego i województwa kieleckiego. Ustawa z 25 września 1954 roku wprowadziła gromady jako jednostki podziału administracyjnego. 1 stycznia 1955 roku gminę zbiorową w Tąpkowicach podzielono na cztery gromady (Ożarowice, Tąpkowice, Sączów, Siemonia). Ossy – razem z Tąpkowicami i Niezdarą należały do gromady Tąpkowice. W 1957 roku gromady Ożarowice i Tąpkowice przyłączono do powiatu tarnogórskiego. Ustawa z 25 listopada 1972 roku znosiła dotychczasowy podział administracyjny. 1 stycznia 1973 roku to gminy stały się podstawowymi jednostkami podziału administracyjno – gospodarczego – wówczas Ossy były jedną z sześciu miejscowości należących do gminy Tąpkowice z siedzibą w Ożarowicach (Celiny wyłączono z gminy Bobrowniki i włączono do naszej 1 stycznia 1974 roku). 1 stycznia 1997 roku dokonano zmiany nazwy naszej gminy na: gmina Ożarowice . Obecnie Ossy są jednym z najmniejszych sołectw gminy Ożarowice, leżą w jej południowej części, zamieszkuje je 430 osób.
Opracowano na podstawie:
K. Rymut: Nazwy wsi i miast dawnego księstwa siewierskiego. W: Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i księstwa siewierskiego. Red. F. Kiryk. Katowice 1994, s. 47-73.
Plan Odnowy Miejscowości Ossy, s. 7.
A. Zielińska: Niezdara. Miejscowość pogranicza – życie i dorobek kulturowy. Katowice 2012, s. 9.
To zaledwie krótki rys historyczny. Polecamy lekturę książki poświęconej naszej miejscowości i organizacjom w niej działającym, którą napisał Pan Jacek Malikowski: „Z dala od uczęszczanej szosy. Strażacy z Oss”. W publikacji można znaleźć wiele interesujących informacji dotyczących przeszłości naszego sołectwa.
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Kazimiera Kocyga - sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 07 96)
- Zdzisław Wyszyński - członek Rady Sołeckiej
- Marian Kubica - członek Rady Sołeckiej
- Jan Petryka - członek Rady Sołeckiej
- Henryk Michalak - członek Rady Sołeckiej
- Krzysztof Kotuła - członek Rady Sołeckiej
- Halina Kotuła - członek Rady Sołeckiej
- Bożena Nabrdalik - członek Rady Sołeckiej
- Barbara Kaczmarczyk - członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Kwiatowa, Leśna, Piaskowa, Podgórna, Strażacka, Lawendowa, Zaciszna, Jeziorna
Zarządca - Zarząd Dróg Powiatowych (ul. Pyskowicka 54, 42-600 Tarnowskie Góry): Mickiewicza, Wyzwolenia
Ożarowice
Wieś sołecka w gminie Ożarowice, siedziba Urzędu Gminy. W latach 1973-1996 miejscowość była siedzibą gminy Tąpkowice. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
W Ożarowicach znajduje się przedszkole oraz gimnazjum, które posiada nowoczesną halę sportową oddaną do użytku w kwietniu 2005. Do 1999 roku w miejscu obecnego gimnazjum funkcjonowała Szkoła Podstawowa im. Mariana Buczka.
Biblioteki - Filia biblioteczna nr 1 w Ożarowicach
Komunikacja pasażerska oparta jest wyłącznie na połączeniach autobusowych organizowanych przez MZKP Tarnowskie Góry. Linie autobusowe MZKP:
85: Tąpkowice - Ożarowice - Pyrzowice - Bytom
119: Świerklaniec - Mierzęcice - Zendek - Ożarowice - Sączów - Dobieszowice - Wojkowice - Siemianowice - Katowice
179: Mierzęcice - Zendek - Ożarowice - Tąpkowice - Świerklaniec - Tarnowskie Góry
246: Ożarowice - Sączów - Ossy - Tąpkowice - Świerklaniec - Tarnowskie Góry
646: Zendek/Mierzęcice - Ożarowice - Tąpkowice - Świerklaniec - Tarnowskie Góry
717: Świerklaniec - Tąpkowice - Ożarowice - Zendek
Przez obszar Ożarowic przebiegała linia kolejowa relacji Tarnowskie Góry-Siewierz-Zawiercie realizująca przez wiele lat przewozy zarówno pasażerskie jak i towarowe. Istniała tu stacja kolejowa. Obecnie linia towarowa czynna jest jeszcze na odcinku Ożarowice-Zawiercie, odcinek Ożarowice-Tarnowskie Góry został w znacznej części rozkradziony, a pozostałości zostały rozebrane przez służby PKP. Budynki stacyjne zostały rozebrane. Obecnie w związku z coraz bardziej rozwijającym się Międzynarodowym Portem Lotniczym Katowice w Pyrzowicach planowana jest budowa nowej linii kolejowej w kierunku Bytomia, Katowic i Gliwic.
Liczba mieszkańców sołectwa Ożarowice: 1598 (stan na dzień 30.06.2012 r.)
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Renata Kocot - Sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 01 44)
- Baraba Drzyzga - Członek Rady Sołeckiej
- Mirosława Trefon - Członek Rady Sołeckiej
- Bożena Pielok - Członek Rady Sołeckiej
- Jerzy Wyszyński - Członek Rady Sołeckiej
- Zygfryd Zorzycki - Członek Rady Sołeckiej
- Stefan Wyszyński - Członek Rady Sołeckiej
- Mariola Łukasik - Członek Rady Sołeckiej
- Ryszard Duda - Członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Boczna, Brzozowa, Jagodowa, Kościuszki, Łąkowa, Niwy, Ogrodowa, Podłączna, Poprzeczna, Sosnowa, Staszica, Stawowa, Szkolna, Towarowa, Waryńskiego, Wąska, Wojska Polskiego, Wrzosowa, Zawodą, Żubrza, Żwirki i Wigury, Witomin, Sportowa
Zarządca - Zarząd Dróg Powiatowych (ul. Pyskowicka 54, 42-600 Tarnowskie Góry): Tarnogórska, Topolowa, Oparowa, Dworcowa, Przysieki, Szczotki, Królewiec
Pyrzowice
Wieś sołecka w Polsce położona w gminie Ożarowice.
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1340. Wchodząca w granice Księstwa Siewierskiego, położona na skraju historycznej puszczy Smolnik, stanowiła własność klasztoru Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. Później przechodziła przez ręce kolejnych właścicieli, między innymi krakowskiego szlachcica Jana Twardowskiego, a w I połowie XV wieku stała się własnością Stanisława Rudzkiego herbu Pilawa. W latach 1535-1537 Krzysztof z Frankenbergów, syn marszałka nadwornego koronnego Stanisława Jarockiego herbu Rawicz, zakupił Pyrzowice wraz z sąsiednimi wioskami: Tąpkowicami oraz Dobieszowicami, które w 1632 nabył Adam Frankenberg herbu Grzymała. Frankenbergowie władali wsią do 1780. Kolejnym udokumentowanym właścicielem był Benedykt Eminowicz, szlachcic z rąk biskupa krakowskiego.
W dokumentach dają się również odnaleźć nazwy nieistniejących już przysiółków: Żar (w którym uprawiano bartnictwo), Chrósty, Mostki, Mostkowa Struga. Przysiółkiem były również Celiny, które wykształciły się na dzisiejszą samodzielną wieś.
Zaginęły też nazwy wzgórz: Jeziorna Góra i Gościnna Góra, modrzewiowy dwór w parku lipowym oraz karczma stojąca do początków XIX wieku przy drodze do Zendka.
W 1940 w sąsiednim Zendku powstało lotnisko (Schendek, później nazwane Udetfeld), które stanowiło element realizowanego przez dowództwo hitlerowskiego Luftwaffe programu rozwoju sieci lotnisk wojskowych. Zniszczone podczas wycofywania się wojsk niemieckich w 1945 roku. Po wojnie odbudowane przez wojsko polskie – służyło jako baza dla wojsk lotniczych. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku przekazane w ręce cywilne stało się zalążkiem współczesnego Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice. W roku 2003 w rejonie wsi utworzono gminną strefę aktywności gospodarczej.
[źródło: pl.wikipedia.org]
We wsi ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice Airport. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego. Wieś jest położona na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie północnej części aglomeracji Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Zabytki: Kaplica Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny – kaplica z przełomu XIX i XX wieku, murowana na planie kwadratu z czworoboczną wieżyczką i narożnikami frontalnymi zwieńczonymi sterczynami, Kapliczka – kapliczka z przełomu XIX i XX wieku z cegły, słupowa.
W listopadzie 2006 oddano do użytku jedną jezdnię drogi ekspresowej S1 łączącej Port Lotniczy Katowice z drogą krajową 1 oraz drogą krajową 86 w węźle drogowym Podwarpie. Droga ma być rozbudowywana w kolejnych latach. W jej pobliżu zaprojektowany został również przebieg autostrady A1 wraz z węzłem, w którym połączy się zarówno drogę ekspresową S1, jak i kolejną projektowaną drogę ekspresową S11 w kierunku Poznania.
W pobliżu wsi ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice - Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze
Przez Pyrzowice przebiega linia kolejowa łącząca Ożarowice z Zawierciem. Jest ona fragmentem dawnej linii Zawiercie-Tarnowskie Góry. Na przełomie XX i XXI w używana jeszcze do transportu towarowego. Obecnie wyłączona z użytku.
Liczba mieszkańców sołectwa Pyrzowice: 568 (stan na dzień 30.06.2012 r.)
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Tadeusz Czapla - Sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 50 38)
- Michał Cuber - członek Rady Sołeckiej
- Tadeusz Tyrała - członek Rady Sołeckiej
- Marek Bryda - członek Rady Sołeckiej
- Marek Janik - członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Kaczyńców, Kolejowa, Krótka, Nowowiejska, Marsz. Piłsudskiego, Ułanów, Transportowa, Centralna, Graniczna, Zagrodowa, Równoległa, Wolności
Zarządca - Zarząd Dróg Powiatowych (ul. Pyskowicka 54, 42-600 Tarnowskie Góry): Siedliska, Klonowa
Tąpkowice
Wieś sołecka w gminie Ożarowice. W latach 1973-1996 gmina Tąpkowice z siedzibą w Ożarowicach. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
W Tąpkowicach swoją siedzibę ma:
- Gminny Zespół Oświaty i Wychowania - jednostka Urzędu Gminy Ożarowice, która administruje szkołami na terenie gminy Ożarowice
- Szkoła Podstawowa im. Michała Okurzałego
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Promed w Tąpkowicach (od października 2007 roku - wcześniej Samodzielny Publiczny ZOZ)
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej LATOS
- Biblioteka i Ośrodek Kultury Gminy Ożarowice
Tąpkowice posiadają połączenia autobusowe między innymi z Tarnowskimi Górami (linie MZKP: 142, 179, 246, 283, 646, 738), Bytomiem (17), Radzionkowem (17), Siewierzem (738) i Wojkowicami (103, 283). Komunikacja publiczna organizowana jest przez Międzygminny Związek Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach.
Przez wieś przebiega droga krajowa 78.
Liczba mieszkańców sołectwa Tąpkowice: 1001 (stan na dzień 30.06.2012 r.)
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Janusz Puza - Sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 07 34, kom. 510 148 919)
- Jerzy Zgajewski - członek Rady Sołeckiej
- Marcin Treliński - członek Rady Sołeckiej
- Czesław Zgajewski - członek Rady Sołeckiej
- Tadeusz Urbańczyk - członek Rady Sołeckiej
- Jarosław Kubik - członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Kapryśna, Kopernika, Kościelna, Krasickiego, Gen. Maczka, Matejki, Moniuszki, Prywatna, Sawickiej, Sienkiewicza, Róż, Ks. Skargi, Stokrotek, Wesoła, Zgody
Zarządca - Rejon Dróg Krajowych (ul. Towarowa 24, 42-400 Zawiercie): Zwycięstwa
Zarządca - Zarząd Dróg Powiatowych (ul. Pyskowicka 54, 42-600 Tarnowskie Góry): Jana III Sobieskiego, Jana Pawła II, B. Chrobrego, Prusa
Zendek
Wieś Zendek (niem. Schendek) do 1.01.1970 należała do gromady Mierzęcice w powiecie zawierciańskim.
Tereny Zendka należą do historycznego obszaru księstwa siewierskiego. W sporządzonym w grudniu 1442 roku akcie sprzedaży Siewierza biskupom krakowskim Zendek został wymieniony wśród 10 miejscowości stanowiących własność biskupią.
Dalsze dzieje Zendka są ściśle związane z losami samego księstwa. W 1790 roku decyzją Sejmu Wielkiego ziemie księstwa zostały formalnie włączone do Rzeczypospolitej (do województwa krakowskiego). Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 roku ziemie dawnego księstwa znalazły się w granicach Prus i zostały włączone do prowincji Nowy Śląsk.
W 1807 roku Napoleon Bonaparte utworzył z tych ziem księstwo olkusko-siewierskie. Po upadku Napoleona i po kongresie wiedeńskim w 1815 roku księstwo zostało włączone do Królestwa Polskiego (tzw. Królestwo Kongresowe), w efekcie czego znalazło się pod panowaniem rosyjskich carów.
W następnych latach rozpoczęła się stopniowa utrata formalnej niezależności Królestwa Polskiego od Rosji, w szczególności w efekcie represji po powstaniach - listopadowym (1830) i styczniowym (1863-1864). W 1837 roku zniesiono województwa, wprowadzając w ich miejsce gubernie - Zendek znalazł się w granicach guberni piotrkowskiej. W wyniku carskiej reformy administracyjnej wprowadzonej 1.01.1867 roku wieś znalazła się w gminie Sulików w powiecie będzińskim należącym do guberni piotrkowskiej.
W czasie I wojny światowej od 1914 roku tereny te były pod okupacją niemiecką. W 1915 gminę przemianowano na Mierzęcice (w związku z przeniesieniem jej siedziby). Po wyzwoleniu w 1919 roku Zendek znalazł się w granicach województwa kieleckiego, w powiecie będzińsko-dąbrowskim. W 1923 roku powiat przemianowano na będziński. 1.01.1927 z północnej części powiatu będzińskiego utworzono powiat zawierciański.
We wrześniu 1939 roku Zendek znalazł się pod okupacją niemiecką. 26.11.1939 roku utworzono rejencję katowicką (Regierungsbezirk Kattowitz), do której przynależał powiat zawierciański nazwany Landkreis Warthenau. Rejencja początkowo została włączona do pruskiej prowincji Śląsk (Provinz Schlesien). 18.01.1941 utworzono z rejencji katowickiej i opolskiej nową prowincję Górny Śląsk (Provinz Oberschlesien). W tym okresie każda wieś stanowiła osobną gminę.
W czasie II wojny światowej w południowej części Zendka powstało lotnisko zapasowe Luftwaffe (Schendek, od 1941 nazwane Udetfeld). Lotnisko stało się poligonem doświadczalnym dla jedynych samolotów o napędzie rakietowym użytych w czasie II wojny światowej - Messerschmitt Me-163 Komet. 18 stycznia 1945 Niemcy opuścili lotnisko częściowo niszcząc pasy startowe. Lotnisko zostało zniszczone po wojnie przez wojska sowieckie. Później przekazano je wojsku polskiemu. Stało się ono zalążkiem współczesnego portu lotniczego Katowice-Pyrzowice.
Po zakończeniu II wojny światowej Zendek wraz z reaktywowaną gminą Mierzęcice i całym powiatem zawierciańskim znalazł się w granicach województwa śląsko-dąbrowskiego (potem jego nazwę zmieniono na śląskie, w 1950 – katowickie, przejściowo w latach 1953-1956 – stalinogrodzkie).
W 1954 roku gminy zostały zlikwidowane. W ich miejsce powołano gromady. Zendek przynależał do gromady Mierzęcice. 1.01.1970 roku Zendek został przeniesiony do gromady Ożarowice w powiecie tarnogórskim. 1.01.1973 roku przywrócono gminy. Gromada Ożarowice wraz z gromadą Tąpkowice stały się jedną gminą Tąpkowice.
1.06.1975 roku w wyniku kolejnej reformy administracyjnej zniknęły powiaty, a Zendek wraz z całą gminą znalazł się w nowym (mniejszym) województwie katowickim. 1.01.1997 roku gmina Tąpkowice zmieniła nazwę na gminę Ożarowice. 1.01.1999 roku kolejna reforma administracyjna przywróciła powiaty. Gmina, a z nią Zendek, stała się częścią powiatu tarnogórskiego w województwie śląskim.
[źródło: pl.wikipedia.org]
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
We wsi znajduje się kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II (wcześniej im. Janka Krasickiego) oraz filia biblioteczna nr 2. Funkcjonuje tu LKS Tęcza Zendek - sekcja piłki nożnej. Zendek posiada połączenia autobusowe z Tarnowskimi Górami (linie 179 i 646), Katowicami (linia 119) i Będzinem (linie 225 i 625). Organizatorem komunikacji publicznej jest MZKP w Tarnowskich Górach.
Liczba mieszkańców sołectwa Zendek: 1118 (stan na dzień 30.06.2012 r.)
Rada Sołecka (kadencja 2015-2018)
- Kazimierz Głogowski - Sołtys - Przewodniczący Rady Sołeckiej (tel. 32 284 91 99)
- Rafał Bański - członek Rady Sołeckiej
- Danuta Frej - członek Rady Sołeckiej
- Michał Kijas - członek Rady Sołeckiej
- Jacek Matyja - członek Rady Sołeckiej
- Henryk Szynal - członek Rady Sołeckiej
- Stanisław Łukasik - członek Rady Sołeckiej
Spis ulic
Zarządca - Urząd Gminy Ożarowice (ul. Dworcowa 15, 42-625 Ożarowice): Jasionek, Spokojna, Spacerowa, Grabowa, Kasztanowa, Akacjowa, Bukowa, Jodłowa, Jaworowa, Południowa
Zarządca - Zarząd Dróg Powiatowych (ul. Pyskowicka 54, 42-600 Tarnowskie Góry): Główna, Częstochowska, Strąków
